Yıllardır kentin en büyük bütçesine sahip hizmet kurumlarının başında gelmesine rağmen istenilen yatırımların bir türlü alınmaması nedeniyle sürekli olarak eleştiri oklarının hedefi olan MESKİ’ye Büyükşehir Belediye Meclisi’nden şikayet yağdı. AKP, MHP ve hatta HDP MESKİ’ye hizmet eksikliği üzerinden yüklendi.
HEDİYE EROĞLU
Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi (MESKİ) Genel Müdürlüğü Mayıs Ayı Olağan Genel Kurul Toplantısı, Kongre ve Sergi Sarayında yapıldı. Toplantıda hizmet, proje ve yatırımlarla ilgili meclisten MESKİ yönetimine adeta şikayet yağdı.
SU KAYNAĞINA 5 KM UZAKLIKTAKİ İMAMUŞAĞI SUSUZ KALDI
Toplantıda ilk olarak söz alan Silifke’den MHP’li Meclis üyesi Ali Usca, İmamuşağı Köyü Çatakkoya mevkiinde ki kaynak suyundan çıkan suyun MESKi tarafından depolara alındığını ancak abonelikler iptal edilerek, halka su vermemekle eleştirdi. Suyun depodan taşıp boşa akarken vatandaşın susuz kaldığını söyleyen Usca, sorunu bölge MSEKİ yetkilileri ile aşamadığı için konuyu bu toplantıya taşıdığını söyledi.
Usca ayrıca Yeşilovacık Arıtma Projesi’nin ne zaman başlayıp, bitirileceği ve Atayurt Kapızlı’da böyle bir çalışma yapılıp yapılmadığını sordu.
Başkan Vahap Seçer’ın bürokratlarından bilgi istemesi üzerine, suların içme suyu için verilen suyun bahçe sulamada kullanıldığı için kesildiği bilgisi verildi.
Usca ise “Bu su 5 km ileride başka bir yere gitmezken MESKİ halkın suyunu nasıl kesebilir? Neden ihbar göndermediler, neden ceza kesmediler? 15 yıllık aboneliği olan suyu kimsenin keyfi olarak kesme hakkı yoktur” dedi.
Ali Usça, kaçak kullanımın önlenmesini ancak bunun yanında MESKİ’nin su kesintisi sorununa da çözüm üretmesini istedi.
NÜFUS ARTTI ALTYAPI YETMİYOR
Erdemli’den MHP’li Meclis üyesi Mehmet Topkara da bölgesi ile ilgili yıllardır dile getirdikleri projelerin tamamlanmaması ve sorunların çözümü ile ilgili eleştirilerde bulundu.
Büyükşehir Yasası’nın 10’uncu yılına girildiğini anımsatan Topkara, artan nüfusun getirdiği yüklere de dikkat çekti.
Topkara, “İmar planları görüşmelerinde hep söylüyoruz özellikle depremden etkilenen insanlar yaylara, köylere daha çok gitti. Aydınlar, Sarıkaya ve Akkuyu mahallelerimizde çok ciddi bir yapılaşma var, 5 binlik nazım imar planları yapılamadı. Altyapı ve imar planı eksiklikleri nedeniyle yazın yer yer, kanalizasyonda da problemler baş gösterdi. Bunlar için de ivedilikle çalışma yapılması gerektiğini düşünüyorum” dedi.
YAYLALARDA SUSUZLUK KAPIDA
AKP’nin yeni Grup Başkanvekili Mehmet Sadık Türüt de, susuzluk ve kuraklığa karşı MESKİ’yi önlem almaya çağırarak, “Yağmayan yağmurlar nedeniyle altyapımızdaki sorunları gündemimizden düşürdük ama altyapımızla ilgili ciddi sıkıntılarımız var. En ufak bir yağmurda yollarımız gölü dönüyor. İnsanlarımız sıkıntı çekiyor.
İmar planları ile alakalı özellikle dere yataklarını imara açılması ile alakalı sorunların bir an önce düzeltilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
Depremden sonra halkımız müstakil evlere büyük rağbet gösterdi. Özellikle yaylalarda bu yaz muhtemelen büyük su sıkıntısı çekilmesi ile karşı karşıya kalacağız. Bununla alakalı MESKİ’nin geliştirme birimlerini yeni su kaynakları bulup buradaki hızlı sürede artan insan sayısına cevap verebilecek şekilde tedbir alması gerekiyor. Yoksa bu yaz sıkıntı olacak” dedi.
Gündem dışı konuşmaların ardından MESKİ Genel Müdürlüğü 2022 yılı mali faaliyet raporu görüşmelerini geçildi. Bu bölümde meclise en yaşlı üye olması nedeniyle Mehmet Şimşek başkanlık etti.
TARSUS, ÇAMLIYAYLA SORUNLARINA ÇÖZÜM BEKLİYOR
MHP’li Mehmet Şimşek de, Tarsus ve Çamlıyayla’nın MESKİ’den beklediği hizmetler ve sorunlarına ilişkin değerlendirmelerde bulunarak, “Sebil ve Çamlıyayla ile ilgili çalışmalarda bir ilerleme, gelişme yok. Buraya acilen bir arıtma tesisi yapmamız gerekiyor. Temiz sularımıza, kirli sular karışıyor, bunu önlememiz lazım.
Diğer bir konu yine Çamlıyayla’mızın Karasu projesi vardı ama bunda da bir ilerleme olmadı. Bu proje gerçekleşse Çamlıyayla ve Tarsus’un birçok mahallesi içme suyu yönünden çok rahat edecek. Sunduğumuz projeler yapılırsa Çamlıyayla ve Tarsus’un su sorunu kökten çözeriz. Biraz maliyetli ama elzemdir, sorumluluğumuz var” diye konuştu.
MESKİ’YE HİZMETTE GERİ KALMA ELEŞTİRİSİ
MHP Grup Başkan vekili Mahmut Tat da, Mersin’in, Türkiye standartlarının üzerinde nüfus artışına sahip olduğunu söyleyerek, “Bunu göz önüne aldığımızda MESKİ’nin 24 saat hizmet verebilecek bir kurum olduğunu düşünerek su hayattır diyoruz. Halkın daha kaliteli hizmet alabilmesi için ‘Mersin’de, MESKİ’de, su musluktan içilir’ sözünün de geçerli olabilmesi için daha itinalı hizmet vermek durumundayız. Bu temennileri başkan ve yönetimde yapıyor fakat uygulamada geride kalındığını görüyoruz.
Şuanda içme suyu arıtma sahibine tek tesisimiz Berdan, Burada 3 ünite bulunmakta ki ikisi Okan Merzeci döneminde yapılan bir tesis. Bu tesis yetmediği için Pamukluk Barajının bir an önce devreye girmesini istiyoruz. Fakat sahip olduğumuzu kaynaklarımızı daha verimli hale getirmek de bizim görevlerimiz arasında.
Atık suların bertarafında da sıkıntılar vardır. MESKİ uhdesinde 25 tane atıksu arıtma tesisi var. 12’si fiziki tesis, 12’si ise paket arıtma olarak hizmet vermektedir. Nüfus artışları sonucu istediğimiz hizmeti veremeyebiliriz kapasite artışı planlanmalıdır. Arıtmalarımız yeterli ve işlevsel mi, maalesef olmadığına şahitlik ediyoruz. Göçün artacağını düşünerek tedbir almalıyız.
Faaliyet dosyasına baktığımızda kaçak oranlarımız 2019’da yüzde 65’lerden bahsediliyordu. Birkaç yıl sonra yüzde 40’lara düşürüldüğü ifade edildi. Fakat bize burada gerçek kaçak oranımızın ne olduğunu, abonelerden mi, şebekeden mi kaynaklı olup olmadığını net bir şekilde bize sunulmasını beklerdik” ifadelerini kullandı.
TANRIVERDİ DE HİZMET YETERSİZLİĞİ VURGUSU YAPTI
Sık sık Büyükşehir hizmetlerine yönelik övgüleri ile öne çıkan HDP’li Meclis üyesi Ali Tanrıverdi de, MESKİ’den dert yana isimlerden oldu.
MESKİ’nin kentte 930 bin aboneye 2 bin 600 personelle hizmet verdiğini aktaran Tanrıverdi, “Başarılarının yanında elbette ki bir takım eksikliklerde görülüyor. Amacımız MESKİ’yi eleştirmek değil önümüzdeki dönemde bazı noktalara dikkat çekmek amaçlıdır. Stratejik planların gerçekleşme oranlarında genelde büyük oranda başarılı olduğu görülüyor ama bazı alanlarda başarılı oranlarının yeterli düzeyde olmadığı gerçeğiyle karşı karşıyayız.
İçme suyu hatlarının projelendirilmesi yüzde 10,45’te kalmış. Merkez ilçelerdeki dağıtım tesislerinin modern hale getirilmesi yüzde 58’de kalmış. Bu çok önemli çünkü nüfusun büyük bölümü merkez ilçelerinde ikamet etmektedir. İçme suyu şebeke hattı ve depoların yenilenmesinde yüzde 36,58’de kalındığını görüyoruz. Projelendirmede de yeteri düzeyde gerçekleşme oranına ulaşılamadığını yüzde 37’de kaldığını görmekteyiz. Kanalizasyon hattı döşemelerinde de terfi istasyonları yapımı yüzde 38,50 ‘de kalmış.
Ayrıca MESKİ’de Ar-Ge çalışmalarının yeteri kadar işletilmediği, merkezileştirilmediğini görmekteyiz. Yatırımlarda gerileme olduğunu görüyoruz. 2021’de yüzde 39,77 iken 2022’de yüzde 35,89’a düştüğünü görüyoruz” dedi.
MESKİ’YE İLÇELERDE YÖNETİCİ DAYANMIYOR!
MHP’li Meclis üyesi Mehmet Topkara da kayıp kaçak oranlarının düşürülmesinin vatandaşın kullandığı suyun fiyatının düşmemesine neden olacağını söyleyerek, “MESKİ daha iyi olmak adına belki yapıyor ama ilçelerde çok sık ilçe müdürleri değişiyor. İlk 4 yıl ilçelerde sık sık meşki müdürleri değişti. Buradaki sebebi bilemiyoruz, daha iyi bulabilmek, daha iyi yönetmek tabi ki MESKİ’deki yönetimin arzu ve isteğidir ama sıklıkla yaşanıyor bu değişin.
Küçük evler olarak bilinen tiny houslere su verme, işlemleri kolay hale getirme, aboneliği ile ilgili insani su kullanımı için yasal bir çözüm üretmemiz gerektiği ortaya çıkmaktadır. Problemi yok saymadan çözümüne kafa yormamız gerekiyor.
Kaçak su kullanımı ve bağ bahçelerde tarımsal sulama ile ilgili halkımızda dikkatli olmalıdır. İçme suyu havzalarını kirletmemeliyiz. Özellikle ilçelerde barajlarda, kaynaklar etrafında piknik, ev yapılması içme suyu havzalarımız kirletmektedir.
Yağmur drenaj hatlarının kapatılması, oraya atık atılması ilk yağmurda evlerin, işlerinin su baskınlarına neden olmaktadır. Yağmur suyu drenaj hatları temiz tutulmalıdır.
Kanalizasyonu olmayan foseptik kuyularını olduğu yerleşim yerlerinde açıkta kuyu bulunmaması, üzerlerinin örtülmesi, üreyecek sinekler insan sağlığını tehdit edeceği için özellikle foseptik depolarına önem verilmeli” dedi.
Seçer, Topkara’nın su kaynaklarının korunması ve su kullanımı ile ilgili konuşmasını alkışlayarak destek verdi.
HÜKÜMETE AYRIMCILIK SUÇLAMASI
Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer ise kendisini İller Bankası başta olmak üzere siyasi ayrımcılığa maruz kalıp devlet olanaklarından Mersin’e hak edilen kaynağın aktarılmaması ile savundu. Seçer, devletten alamadığı kaynağı suya zam ile Mersinli’nin sırtına yıkma mecburiyetinde olduğunu anlatmaya çalıştı.
Seçer, “Hükümetin belediyelerle ilgili ilişkisinde ayrımcılık var, çok net, hiç eğip bükmeye gerek yok. İller Bankası’na 63 kredi başvurumuz var ki şuana kadar bir tanesi dahi gerçekleşmedi. ‘400 bin sığınmacıyı barındırıyorsunuz, deprem dolayısıyla da 300 bin vatandaşımız can havliyle kendilerini Mersin’e attılar, bir arayayım, soralım, ne yapıyorsunuz’ diye hiçbir Allah’ın kulu bize bir şey demedi. Bunu vicdanınıza bırakıyorum.
Bizim kentimiz 5’inci, 6’ıncı sırada vergi ödeyen bir kent. İstemek kolay, dayağı yiyen mi bilir? Sayan mı? Biz dayağı yiyoruz. Söz veriyor, mahcup oluyoruz” dedi.
SUYA ZAM KABUL EDİLSEYDİ DAHA ÇOK YATIRIM YAPILACAKMIŞ!
Ancak bir yandan yatırımlara devam ettiklerin ide söyleyen Seçer, gelir ve harcamalara dair de bilgi verdi. MESKİ’nin halen devam eden 1 milyar 952 milyon TL’lik projeleri olduğunu söyleyen Seçer, “Toplam 198 projemiz var, 40’ı devam ediyor ki yıl sonu bunları da tamamlayacağız. Yatırımların MESKİ bütçesine oranı 2018’de yüzde 35 iken, 2019’da bu oran yüzde 29’e düşmüş. 2020 ve 2021 yıllarında pandemi koşullarını göz önüne getirin ama yüzde 30-40’lara çıkmış. Geçen yıl gelir bütçemizde 600 milyon TL eksik olmasına rağmen yatırımların bütçeye oranı yüzde 42 olmuş. 2023’te bu oran yüzde 60.
Büyükşehir Belediyesi’nin bütçesi ayrı MESKİ’nin bütçesi ayrı. MESKİ’nin bütçesi tamamen faturalardan tahsil ettiğimiz faturalardan geliyor.
2022’de bütçemizin gerçekleşme oranı 600 milyon TL’lik eksik ile yüzde 60’a düştü. Fiyat tarifesi değişikliği olsaydı bu oran yüzde 86 olacaktı. Yani sapma bizimle alakalı değil. Fiyat tarifesi meclisten geçmemiş, evdeki hesap çarşıya uymamış” dedi.
KAYIP KAÇAK ORANI NE?
Kayıp kaçak oranı ile ilgili SCADA sisteminin suyu kaynağından nihai noktasına kadar izleme olanağı sağladığını da söyleyen Seçer, kayıp kaçak oranının yüzde 33’e düştüğünü belirtti.
AKP’Lİ TÜRÜT’TEN TEPKİ ÇEKEN SAVUNMA!
AKP Grup Başkan vekili Mehmet Sadık Türüt ise tekrar söz alıp Seçer’in hükümeti sanki Mersin’e hiç yatırım yapmamış gibi gösterdiğini oysa kente iktidarca son 20 yılda 98 milyar TL’lik yatırım yapıldığını kaydetti.
Mersin’e gelen nüfus yoğunluğu ile ilgili ise tepki çeken bir değerlendirmede bulunan Türüt, “Evet Mersin’e yoğun bir nüfus geldi ama afet bölgesi ilan edilen yerlere nazaran çok daha azdı. Ki yaz yazları daha çok nüfusu artan turistik bir bölge, her yaz nüfusu artıyor diye afet bölgesi mi ilan edeceğiz?” sözleri ile hem mecliste hem kentte eleştiri konusu oldu.
“DEVLET KURUMLARI SİYASİ VESAYET ALTINDA”
Vahap Seçer ise “Yatırım da yaptık, borç da ödedik. Şuan öyle bir noktaya geldik ki zorunlu ödemelerimiz zorlanıyoruz. Devlet kurumları kanunlar çerçevesinde siyasi vesayet altında kalmamalıdır herkese eşit mesafede olması gereken dediğimiz konu tam da bu konu, bizim yaramız. İller bankasının cumhur ittifakının sağladığı kredilere, yatırımlara, hibelere bakın birde millet ittifakına mensup belediyelere bakın. Buradaki siyasi ayrımcılığa bakın” tepkisi verdi.