Mersin Büyükşehir Belediyesinin, 2022’de 6 milyar TL’ye yaklaşan bütçesinde en çok eleştirilen basın-yayın, tanıtım, organizasyon ve ağırlama giderlerinin yüksekliği Denetim Komisyonu Raporu ile gözler önüne serildi.
HEDİYE EROĞLU
Geçtiğimiz günlerde Mersin Büyükşehir Belediye Meclisinde ki görüşmelerinde uzun tartışmalara ve eleştirilere konu olan denetim komisyonu raporunun detayları belli oldu. MHP’li Fahrettin Kılınç, AKP’li Haluk Mutluay ve Zafer Şahin Özturan ile CHP’li Haşim Tuluk ve Abdurrahman Yıldız’dan oluşan Denetim Komisyonu, yatırım azlığını eleştirerek, reklam ve tanıtım ile temsil ağırlama giderlerinin fazlalığına yönelik eleştirileri haklı çıkaran verileri kamuoyuyla paylaştı.
İŞTE GELİRLER
Bu dönemde belediyenin vergi gelirleri 71 milyon 70 bin TL, dahilde alınan mal ve hizmet vergileri 21 milyon 500 bin TL, harçlar 49 milyon 570 bin TL, teşebbüs ve mülkiyet gelirleri 257 milyon 820 bin TL, mal ve hizmet satış gelirleri 214 milyon 320 bin TL, kira gelirleri 43 milyon 500 bin TL, alınan bağış ve yardımlar ile özel gelirler 11 milyon 650 bin TL, yurt dışından alınan bağış ve yardımlar 2 milyon 650 bin TL, kurumlardan ve kişilerden alınan bağış ve yardımlar 5 milyon 500 bin TL, proje yardımları 3 milyon 500 bin TL, diğer gelirler 2 milyar 738 milyon 460 bin TL, faiz gelirleri 9 milyon 260 bin TL, kişi ve kurumlardan alınan paylar 2 milyar 596 milyon 600 bin TL, para cezaları 52 milyon TL, diğer çeşitli 80 milyon 600 bin TL ve sermaye gelirleri 141 milyon TL ve taşınmaz satış gelirleri ise 141 milyon TL oldu. Belediyenin gelirlerin ekonomik toplamı 3 milyar 220 milyon TL oldu.
ÖZEL KALEME 15 MİLYON 620 BİN TL ÖDENEK
Bütçede harcama yapan daire başkanlıklarında aslan payı alan kurumlar ise dikkat çekti.
Bütçe ile genel sekreterliğe verilen ödenek 650 bin TL, özel kalem müdürlüğüne 15 milyon 620 bin TL, mali hizmetler dairesi başkanlığına 524 milyon 910 bin TL, insan kaynakları ve eğitim dairesi başkanlığına 1 milyar 55 milyon 904 bin TL ödenek ayrıldı.
BASIN YAYIN GİDERLERİ 12 MİLYON 660 BİN TL
Belediyenin en çok eleştirilen harcama alanlarından olan basın yayın ve halkla ilişkiler dairesi başkanlığına ayrılan ödeneğin ise 12 milyon 660 bin TL, strateji geliştirme dairesi başkanlığına 50 bin TL, bilgi işlem dairesi başkanlığına 37 milyon 260 bin TL, makina ikmal bakım ve onarım dairesi başkanlığına 231 milyon 150 bin TL, destek hizmetleri dairesi başkanlığına 109 milyon TL, yazı işleri ve kararlar dairesi başkanlığına 530 bin TL, teftiş kurulu başkanlığına 16 bin TL iç denetim birimine 14 bin TL, .hukuk müşavirliğine 5 milyon 330 bin TL, çevre koruma ve kontrol dairesi başkanlığına 245 milyon 330 bin TL, emlak ve istimlak dairesi başkanlığına 78 milyon 406 bin TL, etüt ve projeler dairesi başkanlığına 4 milyon 180 bin TL, fen işleri dairesi başkanlığına 342 milyon 500 bin TL, imar ve şehircilik dairesi başkanlığına 5 milyon 285 bin TL, itfaiye dairesi başkanlığına 10 milyon 635 bin TL, park ve bahçeler dairesi başkanlığına 86 milyon 960 bin TL, muhtarlık işleri dairesi başkanlığına 1 milyon 530 bin TL, gençlik ve spor dairesi başkanlığına 12 milyon 215 bin TL, yol yapım bakım ve onarım dairesi başkanlığına 631 milyon TL, kültür ve sosyal işler dairesi başkanlığına 17 milyon 100 bin TL, sağlık işleri dairesi başkanlığına 3 milyon 735 bin TL, sosyal hizmetler dairesi başkanlığına 85 milyon 320 bin TL, tarımsal hizmetleri dairesi başkanlığına 41 milyon 800 bin TL, ulaşım dairesi başkanlığına 89 milyon 285 bin TL, zabıta dairesi başkanlığına 1 milyon 595 bin TL, kadın ve aile hizmetleri dairesi başkanlığına 2 milyon 30 bin TL ve mezarlıklar dairesi başkanlığına 8 milyon TL ödenek ayrıldı.
Genel toplam 3 milyar 660 milyon TL oldu.
YIL SONU EK BÜTÇE İLE TOPLAM 6 MİLYAR TL’YA ÇIKTI
Ancak yıl sonu genel idareden gelen payların artması ile bütçe arttı. Bu nedenle Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin 2022 yılı personel giderleri için 351 milyon 209 bin 021,63 TL, sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri 51 milyon 286 bin 101,32 TL, mal ve hizmet alım giderleri 2 milyar 779 milyon 427 bin 572,43 TL, faiz giderleri 91.664.648,50, cari transferler 165.548.060,66 1, sermaye giderleri 2.430.082.022,40, sermaye transferleri 62.230.523,67 ve yedek ödenekler 289.979.000,00 giderler toplamı ise 5 milyar 932 milyon 167 bin 950,61 TL oldu.
Yıl başında ki 3 milyar 660 milyon TL ile yıl sonu gerçekleşen 5 milyar 932 milyon 167 bin 950,61 TL’lik bütçe arasındaki fark ek bütçe ile denklendi.
KİRA MALİYETLERİ YÜKSEK
Raporun sonuç bölümünde; belediye hizmet binaların kira maliyetlerinin yüksek olduğu, bütçeye ciddi yük getirdiği belirtilirken ayrıca şu ifadelere yer verildi; “Belediye hizmet binalarının farklı yerleşke alanlarında olduğu için vatandaşa hizmet götürülmesi noktasında sıkıntı yaşandığı, dolayısıyla belediyemizin toplu yerleşke binasına taşınmasının faydalı olacağı ve hizmetlerin daha kaliteli yürütüleceği düşünülmektedir.
Araç ve iş makinelerini kiralama bedellerinin bütçeye yüksek maliyet oluşturduğu, önümüzdeki dönemde bu araçların satın alınarak belediyemize kazandırılması uzun vadede maliyetleri düşürüp, hizmet kalitesini artıracaktır. Örneğin atık toplama ve bertaraf işlemi için belediye bünyesinde bir araç ve makine filosunun oluşturulmasının faydalı olacağı kanaatindeyiz.
DOĞRUDAN TEMİN ALIMLARI ÇOK YÜKSEK
Bazı daire başkanlıklarında doğrudan temin alımların oldukça yüksek olduğu tespit edilmiştir. Doğrudan teminlerin fazlalığından yola çıkarak, aciliyet dışı mal/hizmet alımlarının birleştirilerek açık ihale yoluyla yapılması kamusal fayda içerecektir. Örneğin bayrak alımlarının her yılın sarfiyatı hemen hemen aynı sayıda olmasına rağmen, doğrudan temin yöntemiyle alınmıştır. Oysa ihtiyaçlar tek kalemde destek hizmetleri daire başkanlığı marifetiyle imalatçıdan toplulaştırılarak açık ihale yoluyla alınması belediye bütçesine fayda sağlayacaktır.
TOPLU İHALELER YAPILIYOR
Açık ihalelerde yeterince rekabet sağlanamadığı kanaati hasıl olmuştur. Özellikle KİK tarafından iptal edilen ihalelerin, pazarlık usulü ile yapıldığı görülmüştür. Halbuki yeniden açık ihale yönteminin kullanılması rekabetin sağlanması için vasıta olacağı tespit edilmiştir.
Doğrudan temin ve pazarlık usulü alımlarda katılımcı firma sayısının artırılması, alınan hizmet kalitesini ve fiyat politikasını olumlu yönde etkileyecektir.
İhalelerin toplulaştırma işleminin doğru olmadığı, işlerin uzmanlık alanlarına göre tasnif edilmesi, yapılan işin kalitesini artıracak, maliyetini düşürecek ve bitirme sürecini hızlandıracaktır.
YAPI STOKLARI İNCELENMELİ
Son yıllara ülkemizde ve dünyada meydana gelen doğal afetlerde (sel, deprem, kuraklık) özellikle yaşanan deprem afetinden sonra yapı stok kontrolümüz geniş çaplı yapılarak, Çevre Şehircilik ve İklim Bakanlığı ile koordineli bir şekilde çalışılması gerektiği, belediyemizin teknik imkanları ve gücünden azami yararlanılması gerektiği, yapı stoklarının incelenebilmesi için belediyemiz bünyesinde acilen laboratuar kurulması gerektiği görülmüştür. Merkez dört ilçede, her ilçede olmak üzere acil toplanma alanlarına deprem ile ilgili arama kurtarma ekipmanlarının bulundurulması gerektiği tespit edilmiştir.
İmar planlarının bir an önce tamamlanması, deprem bölgesine yakın olmamamız hasebiyle kentsel dönüşümün belediye gündemine alınması gerektiği tespit edilmiştir. Yeni ve sağlıklı yaşam alanlarının oluşturulması ve bu çerçevede bina stokunun yenilenmesi gerekmektedir.
ETKİNLİKLER KIRSALA DA ULAŞMALI
Kültürel ve sosyal etkinliklerin merkez ilçeler ağırlıklı olduğu tespit edilmiştir. Bu neviden
etkinliklerin taşra ilçelere ve kırsal mahallelere taşınması, hizmetin adil dağıtılması prensibi gereği uygun olacağı görülmüştür.
Bütün ilçelerimizde belli okullar tespit edilerek spor salonları yapılması belediyenin gündeminde ve projeleri arasında olmasına rağmen, sadece Tarsus ilçede bu hizmetin ihale aşamasında olduğu, ivedilikle tüm ilçelere de bu hizmetin yapılmasının sağlanması gerekmektedir.
PARK VE BAHÇELERDE YENİLEME VE BAKIM İŞLEMİ ORANLARININ YÜKSEK
Park ve bahçelerde yenileme ve bakım işlemi oranlarının yüksek olduğu tespit edilmiştir. Park bahçelerin imalatının ve ekilen bitki ve fidelerin belediye bünyesinde oluşturulan sera, atölye ve bahçelerde üretilmesinin maliyetleri aşağı çekeceği görülmüştür.
Sosyal hizmetlerin yerine getirilmesi noktasında yüksek miktarda tek kullanımlık sarf malzemeleri kullanılmaktadır. Halbuki; hem çevresel zararların azaltılması hem de maliyetlerin düşürülmesi için özellikle mahalle mutfaklarında kabını da al gel (sefer tası) şeklinde kampanyalar düzenlenmelidir.
İŞTEN ÇIKARMALAR HAKSIZ
Performans kriteri ve disiplin yönetmeliği ile işten çıkartmaların çoğunun mahkeme kararı ile
haksız olduğu tespit edilmiştir. İşçilerin işe iade edilmeyi, mahkeme yoluyla kazanmalarına rağmen, belediye yönetimi tarafından işe başlatılmadığı görülmüş ve yerlerine yeni personel alımları yapılmıştır. Bu sebepten ciddi tazminatlar ödendiği ve bütçeye yük getirdiği tespit edilmiştir.
BÜTÇEDE KADIN VE AİLEYENİN PAYI AZ
Sosyal hizmetler, kadın aile hizmetlerinin toplam bütçe içinde %2,33 oranında olduğu görülmüş ve bu dairelerin bütçesinin arttırılması gerektiği tespit edilmiştir.
TANITIM, ORGANİZASYON VE AĞIRLAMA GİDERLERİ YÜKSEK
Tanıtım, organizasyon ve ağırlama giderlerinin maliyetlerinin yüksek olduğu görülmüştür. Yapılan bütçe incelemesinde basın yayın, özel kalem ve kültür hizmetlerinin bütçesinin olması gerekenden fazla olduğu görülmüştür. Anket hizmet alımlarının, youtuber ve tanıtım giderlerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Öz kaynaklara dayalı gelirlerimizin artırılmasına dönük çalışmaların yapılması gerektiği tespit
edilmiştir. Belediye personelimizin, faaliyet kalitesinin arttırılması için eğitim süreçlerinin örgütlenmesi gerektiği görülmüştür.”