Son olarak yerli muz ve mandalinada yeni çeşitler geliştirilip tescillenmesi ile tarım sektörüne kazandırılmasını sağlayan Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, bir kez daha kentin hazinesi olduğunu gözler önüne serdi.
HEDİYE EROĞLU
Mersin’de tarımsal ürün çeşitliliği artıyor, yerli üretim güçleniyor. Son olarak Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü’nün çalışmaları ile geliştirilen ve tescili yapılan 2 mandarin çeşidi, 4 muz çeşidi ile çalışmaları devam eden 3 turunçgil ve 1 keçiboynuzu olmak üzere 10 yeni tarım ürün kamuoyuna tanıtıldı.
Bu tanıtım ile gözler bir kez daha sahip olduğu sahil bandı sık sık turizm adı altında ranta kurban edilmek istenen Enstitü’ye çevrildi. Kurulduğu 1944 yılından bugüne 450’nin üzerinde proje çalışmasına imza atan Alata, tarım sektörüne bugüne kadar 100’ün üzerinde ürün kazandırdı.
ALATA; 81 YILIR TARIM SEKTÖRÜNE HİZMET EDİYOR
Mersin Valisi Ali Hamza Pehlivan, yeni ürünlerin tanıtımı ile ilgili enstitüde katıldığı etkinlikte Alata’nın önemine bir kez daha dikkat çekti.
Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü’nün 81 yıldır tarım sektörüne hizmet ettiğini belirten Vali Pehlivan, “Enstitünün temel amacı ürün ıslah etmek, ürün geliştirmek ve geliştirilen ürünleri uygulama bahçelerinde yetiştirmek suretiyle ürünleri literatüre ve tarım sektörüne kazandırmaktır. Bugün çok önemli bir vesileyle buradayız. Yıllardır enstitü bünyesinde çalışan bilim insanlarının, akademisyenlerimizin laboratuarlarda ve tarım alanlarında yapmış olduğu çalışmalar neticesinde tescili gerçekleştirilen 6 ürünün tanıtımını yapmak üzere bir araya geldik.
YENİ ÜRÜN GELİŞTİRİP, TESCİL EDİLMESİNİ SAĞLIYOR
Bu ürünlerin 2’si Alarin ve Aladen isimli mandarin, Baba Baysal, Şeker Filiz, Alata Barışı, Poyraz 46 isimli 4 tanesi de muz çeşidinden oluşmaktadır. Ayrıca çalışması devam eden 1 tane Kayabodur isimli keçiboynuzu çeşidi, 3’ü de turunçgil türünde olmak üzere toplamda yeni geliştirilen 10 ürün çeşidiyle ilgili hem değerlendirme toplantımızı yaptık hem de bilimsel çalışmalarıyla bugüne kadar yerine getirilen ve kat edilen aşamalar hakkında bilgiler aldık. Bu yeni ürünlerimizin tarım sektörüne ve çiftçilerimize tanıtımını gerçekleştirdik.
6 ürünün bütün işlemleri tamamlandı. Tescili gerçekleşti ve bugün itibariyle tarım literatürüne ve tarım sektörüne kazandırılmış oldu. Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü bünyesinde kurulduğu günden bu yana 450’nin üzerinde proje çalışması yapılmıştır.
GELİŞTİRİLEN TÜRLER, ÜRETİCİLER TARAFINDAN KABUL GÖRÜP VE ÜRETİME ALINIYOR
Bugüne kadar tescil edilen 10’un üzerinde meyve çeşidi, yeni çeşit ve ürün varken 6 ürün daha sektöre kazandırılıyor. Sebzeyle ilgili alandaki ürün ıslahı ve ürün çeşitlendirme çalışmalarını da kattığımızda 100’ün üzerinde bugüne kadar literatüre tarım sektörüne ürün kazandırılmış durumdadır.
Tanıtımı yapılan yeni tür tarım ürünlerimiz mandarinin ve muz meyvelerinin hasadına da gerçekleştirdik. Mandarin ve muz türlerinin bütün deneme üretimleri yapıldı. Bu ürünlerimizin hem laboratuvar testleri hem de alanda dayanıklılık, sürdürülebilirlikle ilgili bilimsel araştırmaları yapıldı. Bugün itibarıyla literatüre kazandırılmış oldu. Bundan sonraki aşamada bunların yaygın üretimiyle ilgili çalışmalar sürdürülecektir. Mersin’imizde bugüne kadar geliştirilen türler çiftçilerimiz ve üreticilerimiz tarafından kabul görmüş ve üretime alınmıştır.
ALATA, NARENCİYEDE DİRENÇLİ ÜRÜNLER PEŞİNDE
Mersin'imizde narenciyenin başkenti dediğimiz özellikle de limonda, Türkiye'de üretimi 1. sırada olan Erdemli başta olmak üzere, İlimizde narenciye üretimimiz çok yaygındır. Keza, İlimiz muz üretiminde de Türkiye'de birinci sıradadır.
Enstitümüzde yapılan ıslah ve ürün geliştirme çalışmalarının temel amacı raf ömrü daha uzun, daha verimli, daha lezzetli ve zararlılara karşıda dirençli ürünler geliştirmektir. Narenciye ve muz çeşidindeki yeni türleri tercih eden çiftçilerimiz üretim hacminde artış ve avantaj elde edecek, daha kaliteli ve daha lezzetli ürünler yetiştirmiş olacaktır. Elbette ki geleneksel olarak üretilen ürünler var. Bunun yanında enstitümüz tarafından çeşitli testlerden geçirilen bu ürünlerin dayanıklılığının ve sürdürülebilirliğinin çok daha fazla olacağını bu konuda çalışan uzman akademisyenlerimiz ifade etmişlerdir. Bunun da çiftçilerimize, üreticilerimize olumlu yansıyacağına inanıyorum.
Hem ilimiz hem de ülkemizin tarımsal ekonomisi açısından bu önemli türde bu yeni gelişmelerin bugün memnuniyetini yaşıyoruz. Bu konuda emeği geçen bütün akademisyenlerimize, enstitü bünyemizde çalışan bütün ekibimize, idarecilerimize teşekkür ediyorum. Bu vesileyle Tarım ve Orman Bakanlığımıza bağlı olarak hizmet veren enstitümüze Bakanlığımız tarafından sağlanan desteklerden dolayı da başta Tarım ve Orman Bakanımıza ve Bakanlığımızın ilgili bütün birimlerine teşekkür ediyorum” dedi
YENİ GELİŞTİRİLEN VE TESCİLİ YAPILAN MANDARİN TÜRLERİ
Öte yandan Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen yeni tarım ürünleri şunlar oldu.
Yeni Geliştirilen ve Tescili yapılan Mandarin Türleri; Alarin; İnce kabuklu ve iri meyveli bir mandarin çeşididir. Geç mevsimde lezzetli mandarin üretimi imkanı vardır.
Aladen; Orta büyüklükte meyvelere sahip olan çekirdeksiz mandarin çeşididir. Lezzetli ve yüksek aromalı bir tadı vardır.
YENİ GELİŞTİRİLEN VE TESCİLİ YAPILAN MUZ TÜRLERİ
Yeni Geliştirilen ve Tescili yapılan Muz Türleri; Mutant 437 (Baba Baysal); Yalancı gövde uzunluğu 339. 00 cm, yalancı gövde çevresi 93.00 cm, tarak sayısı 13.93 adet, hevenk ağırlığı 48.34 kg, meyve ağırlığı 166.86 g, meyve uzunluğu 141.43 mm, meyve çapı 39.25 mm olarak belirlenmiştir. Dip sürgünlükten çiçeklenmeye kadar geçen toplam gün sayısı 227 gün ve çiçeklenmeden hasada geçen süre ise 158 gün olarak belirlenmiştir.
Mutant 525 (Poyraz 46); Yalancı gövde uzunluğu 320.00 cm, yalancı gövde çevresi 86.33 cm, tarak sayısı 13.75 adet, hevenk ağırlığı 45.36 kg, meyve ağırlığı 119.42 g, meyve uzunluğu 133.56 mm, meyve çapı 35.33 mm olarak belirlenmiştir. Bu özelliklerin yanında uzun meyve sapı (40.67 mm), orta kalın kabuklu (3.31 mm) ve meyve et sertliği olgunlaşma öncesi orta ve sonrası ise yumuşak olarak belirlenmiştir. Dip sürgünlükten çiçeklenmeye kadar geçen toplam gün sayısı 221 gün ile kısa ve çiçeklenmeden hasada geçen süre ise 158.67 gün ile olarak belirlenmiştir.
Mutant 154 (Alata Barışı); Yalancı gövde uzunluğu 316.33 cm, yalancı gövde çevresi 88.33 cm, tarak sayısı 14.33 adet, hevenk ağırlığı 43.19 kg, meyve ağırlığı 150.37 g, meyve uzunluğu 136.33 mm, meyve çapı 31.22 mm olarak belirlenmiştir. Bu özelliklerin yanında orta meyve sapı (32.00 mm), kalın kabuklu (4.33 mm) ve meyve et sertliği olgunlaşma öncesi sert ve sonrası ise yumuşak olarak belirlenmiştir. Dip sürgünlükten çiçeklenmeye kadar geçen toplam gün sayısı 246.33 gün ve çiçeklenmeden hasada geçen süre ise 125.00 gün olarak belirlenmiştir.
Mutant 432 (Şeker Filiz); Yalancı gövde uzunluğu 228.33 cm, yalancı gövde çevresi 90.67 cm, tarak sayısı 13.67 adet, hevenk ağırlığı 35.13 kg, meyve ağırlığı 80.29 g, meyve uzunluğu 123.89 mm, meyve çapı 34.22 mm olarak belirlenmiştir. Bu özelliklerin yanında uzun meyve sapı (33.00 mm), orta kalın kabuklu (2.74 mm) ve meyve et sertliği olgunlaşma öncesi sert ve sonrası ise orta olarak belirlenmiştir. Dip sürgünlükten çiçeklenmeye kadar geçen toplam gün sayısı 205.67 gün ve çiçeklenmeden hasada geçen süre ise 194.67 gün olarak belirlenmiştir.
ÇALIŞMALARI DEVAM EDEN TURUNÇGİL ÇEŞİTLERİ
Çalışmaları Devam Eden Turunçgil Çeşitleri; A-231: İnce dokulu, aromalı ve albenisi yüksek, piyasada rağbet gören sulu bir çeşittir. Ticari çekirdeksiz sınıfında yer almaktadır.
Y-231; Hafif basık, koyu turuncu kabuk renkli ve sert dokulu bir çeşittir. Ticari çekirdeksiz olan çeşitin, kabuğu kolay soyulabilirdir.
AY-33; Kolay soyulabilen, kamkat görünümlü, koyu turuncu renge sahip süs mandarinidir. Tam olarak çekirdeksiz bir çeşittir. Kamkata alternatif olarak hem süs bitkisi olarak değerlendirilebilecek hem de meyveleri kabuğu ile birlikte yenilebilecek aromalı bir çeşittir.
Çalışmaları Devam Eden Keçiboynuzu Türü: Kayabodur; Ülkemizde ıslah edilen ilk çeşittir. Aroması yüksek pekmez üretiminde ve sofralık olarak kullanılmaya uygundur.