HEDİYE EROĞLU

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin "Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri"ni açıkladı. Yoksulluk oranı 2024 yılında 0,1 puan artarak yüzde 13,6 olurken, en yoksul şehirler de belli oldu.

TÜRKİYE’DE YOKSULLUK ORANI YÜZDE 13,6 İKEN MERSİN’DE YÜZDE 10,2

Adana- Mersin’in eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine göre bölgesel yoksul sayıları ve yoksulluk oranı, geçen yıl 32 bin 296 TL iken 2024 yılında 66 bin 766 TL olarak gerçekleşti.

Bölgede geçen yıl yoksul sayısı 790 bin olurken, bu yıl 766 bin’e düştüğü görüldü.

TÜİK'e göre göreli yoksulluk oranı yüzde 13,6 iken, geçen yıl yüzde 12,1 olan Adana- Mersin’de 2024’te bu oran yüzde 10,2 oldu. Adana- Mersin bu oran ile Türkiye genelinde 11’inci sırada yer aldı.

MERSİN’DE YOKSULLUK VE SOSYAL DIŞLANMA ORANI ARTI

Türkiye geneli 2024 yoksulluk ve sosyal dışlanmışlık oranı yüzde 29,2 iken Adana- Mersin’de 2023 yılında yüzde 37,8 iken 2024 yılında yüzde 38,6’ya çıktı. Adana – Mersin bölgeler arasında ülke genelinde 9’uncu sırada yer aldı.

Bölge bazında yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olan fertlerin oranı Antalya, Isparta, Burdur’da yüzde 20,5 ve Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye’de ise yüzde 50,1 oldu.

MERSİN’DE REFAH KOMŞULARDAN GERİDE

Mersin’in komşu illeri; Antalya, Isparta, Burdur bölgesinde yoksulluk sınırı 88 bin 852 TL iken yoksulluk sınırı yüzde 16,7 ve Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye’de ise yoksulluk sınırı 64 bin 175 TL iken yoksulluk sınırı yüzde 20,1 olarak gerçekleşti. Bu durum Mersin’in komşuları karşısındaki refahının düşüklüğünün de göstergesi oldu.

Satın alma gücündeki yoksullukta zirve Mersin’in

Satınalma Gücü Paritesi (SGP) kullanılarak ve kullanılmadan Türkiye için hesaplanan gelire dayalı göreli yoksulluk sınırına göre bölgesel yoksul sayıları ve yoksulların dağılımında da Mersin’in komşu illeri; Antalya, Isparta, Burdur bölgesinde yoksulluk oranı yüzde 2,6 olurken, Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye’de yüzde 6,1 olarak gerçekleşti. Bu oran Mersin’de ise yüzde 7,2 oldu.

EN DÜŞÜK YOKSULLUK ORANI YÜZDE 6,5 İLE TEK KİŞİLİK HANELERDE GERÇEKLEŞTİ

Hanehalkı tipine göre eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranlarına bakıldığında; tek kişilik hanehalklarında yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0,8 puan azalarak yüzde 6,5, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarında ise 3,1 puan artarak yüzde 10,8 olmuştur. En az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranı 0,9 puan artarak yüzde 17,9, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yoksulluk oranı ise 0,1 puan artarak yüzde 13,4 oldu.

EN YÜKSEK YOKSULLUK ORANI BİR OKUL BİTİRMEYENLERDE GÖRÜLDÜ Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranına göre; bir okul bitirmeyenlerin yüzde 24,7'si, lise altı eğitimlilerin yüzde 13,6'sı, lise ve dengi okul mezunlarının ise yüzde 7,4'ü yoksul olarak hesaplandı. Yükseköğretim mezunları ise yüzde 2,7 ile en düşük yoksulluk oranına sahip grup oldu.

MADDİ VE SOSYAL YOKSUNLUK ORANI YÜZDE 13,3 OLDU

Maddi ve sosyal yoksunluk oranı hesabında hane düzeyinde sorgulanan değişkenler; otomobil sahipliği, ekonomik olarak beklenmedik harcamaları yapabilme, evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçları ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek yiyebilme, evin ısınma ihtiyacını karşılayabilme ve mobilyaları eskidiğinde değiştirebilme durumudur.

Bu oran için fert düzeyinde toplanan değişkenler ise; eskimiş giysileri yerine yenisini alabilme, düzgün iki çift ayakkabıya sahip olabilme, ayda en az bir kez tanıdıkları ile toplanabilme, ücretli boş zaman faaliyetlerine katılabilme, kendini iyi hissetmek için bir miktar para harcayabilme ve kişisel amaçlı kullanım için internet sahipliği olarak belirlenmiştir.

Yukarıda belirtilen on üç maddenin en az yedisini karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan maddi ve sosyal yoksunluk oranı; 2023 yılında yüzde 14,4 iken 2024 yılı sonuçlarında 1,1 puan azalarak yüzde 13,3 olarak tahmin edildi.

SÜREKLİ YOKSULLUK ORANI YÜZDE 13,7 OLDU

Dört yıllık panel veri kullanılarak hesaplanan sürekli yoksulluk oranı, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60'ına göre son yılda ve aynı zamanda önceki üç yıldan en az ikisinde de yoksul olan fertleri kapsamaktadır. Buna göre, 2024 yılı sonuçlarına göre sürekli yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0,7 puan artarak yüzde 13,7 oldu.

GÖRELİ YOKSULLUK ORANI EN DÜŞÜK; GAZİANTEP, ADIYAMAN, KİLİS BÖLGESİNDE GERÇEKLEŞTİ

İBBS 2. Düzey bölgelerinin her biri için eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'sine göre hesaplanan yoksulluk sınırına göre, gelire dayalı göreli yoksulluk oranının en yüksek olduğu bölgeler; %14,6 ile TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir), yüzde 12,3 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) oldu.

Göreli yoksulluk oranı en düşük olan İBBS 2. Düzey bölgeleri ise yüzde 4,7 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis), %6,4 ile TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) oldu.

YOKSULLUK VEYA SOSYAL DIŞLANMA RİSKİ ALTINDA OLANLARIN ORANI YÜZDE 29,3 OLDU

Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanlar; göreli yoksulluk, maddi ve sosyal yoksunluk ve düşük iş yoğunluğu göstergelerinin en az birinden yoksun olanları ifade etmektedir.

Son yıl sonuçlarına göre fertlerin yüzde 29,3'ü yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında kaldı. Bu oran yaş gruplarına göre incelendiğinde; 0-17 yaş grubunda yüzde 38,9, 18-64 yaş grubunda yüzde 26,3, 65 ve üstü yaş grubunda ise %23,3 olarak tahmin edildi.

NÜFUSUN YÜZDE 4,3'Ü DÖRT YIL BOYUNCA YOKSULLUKTAN ÇIKAMAZKEN, YÜZDE 74,8'İ HİÇ YOKSUL OLMADI

Dört yıllık panel veri kullanılarak medyan gelirin yüzde 50'sine göre hesaplanan yoksullukta kalma süresi incelendiğinde, fertlerin yüzde 10,1'i dört yıl içinde bir yıl, yüzde 6,5'i iki yıl, yüzde 4,3'ü üç yıl, yüzde 4,3'ü ise dört yıl boyunca (panel süresince) yoksullukta kaldı. Nüfusun yüzde 74,8'i ise dört yıl boyunca hiç yoksulluk sınırının altında kalmadı.

NÜFUSUN YÜZDE 31,3'Ü SIZDIRAN ÇATI, NEMLİ DUVARLAR, ÇÜRÜMÜŞ PENCERE ÇERÇEVESİ PROBLEMLERİ YAŞIYOR

Kurumsal olmayan nüfusun yüzde 31,3'ü sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçeveleri vb. problemler yaşarken %30,2'si konutunda izolasyondan dolayı ısınma sorunu, %21,7'si trafik veya endüstrinin neden olduğu hava kirliliği, çevre kirliliği veya diğer çevresel sorunlarla karşılaştı.

TAKSİT ÖDEMESİ VEYA BORCU OLANLARIN ORANI YÜZDE 56,8 OLDU

Geçen yıla göre konut alımı ve konut masrafları dışında borç veya taksit ödemesi olanların oranı 1,2 puan azalarak yüzde 56,8 oldu. Nüfusun yüzde 5,2'sine bu ödemeler yük getirmezken yüzde 39,1'ine biraz yük getirdi, yüzde 12,5'ine ise çok yük getirdi. Konut masraflarının çok yük getirdiği hanelerin oranı 3,9 puan azalarak yüzde 13,6 olurken, bu masrafların biraz yük getirdiği hanelerin oranı 4,7 puan artarak yüzde 71,2 oldu. Konut masraflarının yük getirmediğini belirten hanelerin oranı geçen yıla göre 0,7 puan azalış ile yüzde 15,2 olarak hesaplandı.

Fertlerin yüzde 57,5'i evden uzakta bir haftalık tatil masraflarını, yüzde 39,3'ü iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını, yüzde 26,8'i beklenmedik harcamaları, yüzde 15,1'i evin ısınma ihtiyacını, yüzde 59,6'sı ise eskimiş mobilyaların yenilenmesini ekonomik olarak karşılayamadığını beyan etti.

KENDİLERİNE AİT BİR KONUTTA YAŞAYANLARIN ORANI YÜZDE 56,1 OLDU

Oturulan konuta sahip olanların oranı geçen yıla göre 0,1 puan azalarak 2024 yılında yüzde 56,1 olarak hesaplanırken, kirada oturanların oranı yüzde 28,0, lojmanda oturanların oranı yüzde 0,9, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 15,0 oldu.