HEDİYE EROĞLU

Günden güne artan hava kirliliği ve ısınma maliyetleri hem sağlığımızı tehdit edip hem de ekonomik kayba neden olurken Aksa Çukurova Doğalgaz Dağıtım AŞ’nin talep dayatması nedeniyle hizmet alamayan Mersinli mağdur olmaya devam ediyor. Mevzuat firmaya keyfi hareket yetkisi verirken kent dinamikleri yerel yönetimlere doğalgaz için harekete geçme çağrısı yaptı.

“FİRMA DAYATMA YAPIYOR YATIRIM YAPILMIYOR”

Makine Mühendisleri Odası (MMO) Mersin Şube Başkanı İsmail Oğuz, kentte doğalgaz altyapısının arttırılmasına yönelik ciddi bir talep olduğunu söyledi. Ancak firmanın abone dayatmasının yatırımına artmasına engel olduğunu söyleyen Oğuz, “Bir apartmanda oturanların yarısından fazlası doğalgaz için abone olmaz ise o binaya tesisat çekilmiyor. Bu da teşvik ve yatırımın ters orantılı olması açısından ters bir durum. Oysa bu yatırım oraya geldiği zaman bir kişi kullansa faydalarını gören diğer insanlarda bunu tercih edecek. Ama baştan abonelik dayatması yapılması kötü bir senaryonun ortaya çıkmasına neden oluyor. Bunun engellenmesi gerekiyor” dedi.

“ALTYAPI TALEP OLMAKSIZIN YAPILMALI”

Altyapı kuruluşlarının talebe bakmaksızın görevini yaptığını anımsatan ve buna örnek olarak MESKİ ve TEDAŞ’ı gösteren Başkan Oğuz, “Altyapı ihtiyacının karşılanması için MESKİ ve TEDAŞ sokaklar boş dahi olsa altyapılarını çekiyorlar. Talep olduğu zaman da kutularını veya sayaçlarını yerleştiriyorlar.

Su, elektrik gibi doğalgaz da temel ısınma ihtiyacı için önemli bir argüman, Hem ekonomik hem de diğer fosil yakıtlara göre daha temiz. Ancak firmanı abone dayatması bu hizmetin önündeki nemli bir engel.

Oysa firma tarafından mahallelere altyapı çekilmeli, bina bazında talep gelirse binalara kutu konulması. Hatta ve hatta yerel yönetimler bu konuda devreye girmeli, örneğin imar planları Aksagaz ile paylaşılıp, imara açılan bölgeler de sonradan tekrar bir çalışma olmaması için önceden buraya hat döşenmesi sağlanmalı. Bu sayede tekrar tekrar masraf yapmanın önüne geçilerek kamu kaynakları daha verimli kullanılabilir ve tasarruf edilmesi sağlanabilir. Altyapının iyileştirilmesi için kurumlar arası işbirliği yapılması lazım” diye konuştu.

AKSAGAZ SORUMLULUK ÜSTLENMELİ

Mersin’de savaşlar ve deprem ile birlikte yaşanan kontrolsüz nüfus artışının, yetersiz altyapı nedeniyle ihtiyaçların karşılanmasında sıkıntılara neden olduğunu aktaran İsmail Oğuz, buna rağmen Aksagaz Firmasının sorunların çözümü için sorumluluk üstlenmeyerek, tam tersine çıkarı doğrultusunda hareket etme anlayışını eleştirdi. 

“Aksagaz talep yoksa sokağa dahi girmiyor” diyen MMO Mersin Şube Başkanı İsmail Oğuz, “Bunun artık farklı bir planla ele alınması gerekiyor. Aksagaz’ın sahibi olduğu Kazancı Holding Türkiye’nin en zenginleri listesinde ilk 5’te. Ancak unutulmamalı iki ısınma temel bir ihtiyaç ve sadece ekonomik, ticari hesaplamalarla ele alınmamalı. Ülke olarak elektriği de doğalgazı da dışarıdan alıyoruz ama doğalgazın maliyeti daha düşük ve daha temiz. Doğalgaz olmayınca insanlar elektrik tüketimine yükleniyor. Bu da ülkemizin enerjide dışa bağımlılığının artmasına neden oluyor” diye konuştu.

“ADETA GAZI AÇMAMAK İÇİN ÇALIŞIYORLAR”

Öte yandan firmanın açma kapama işlemlerinde de piyasada hizmet veren kuruluşlara ciddi zorluklar yaşatmasından da şikayetçi olunduğunu dile getiren Oğuz, konuşmasını şöyle tamamladı: “Adeta gazı açmamak için çalışıyorlar” diyerek, Aksagaz’ın uzun süreli ağır bürokrasi işleyişini eleştirdi. 

İsmail Oğuz, “Aksagaz firması gazı açarken çok büyük sıkıntılar yaratıyor. Gaz açma sürecinde çok küçük detaylarla sorun çıkartılıyor. Gaz açmada yetkili tesisat firmaları mühendisler süreci aynı gün tamamlasa dahi Aksagaz’ın bürokrasi süreci 2-3 haftayı buluyor ki bu da vatandaşı mağdur ediyor. Firmanın hizmet sürecini hızlandırması gerekiyor”.

“DOĞALGAZ OLMAYINCA ELEKTRİĞE YÜKLENİYORUZ, FATUR KABARIYOR”

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Mersin Şube Başkanı Prof. Dr. Alkan Alkaya da, kentin artan nüfusla birlikte elektrik tüketiminin de katlandığını ve buna bağlı olarak yetersiz altyapı nedeniyle kesintiler yaşandığını anımsattı. Artan elektrik tüketiminin önüne geçilmesinin hem maliyetler hem de çevre için önemine dikkat çeken Alkaya, bu anlamda doğalgaz yatırımlarının arttırılması gerektiğini söyledi.

“Elektrik tüketiminin artması ciddi anlamda maliyeti de arttırıyor” diyen Başkan Aklaya, “Doğalgaz belli yerlerde yok. Ama insanlar talep ediyorlar. Çünkü elektriğe oranla daha uygun fiyatlı bir ısınma aracı” dedi.

ELEKTRİKTEKİ GİZLİ ZAM ŞUBAT 2025’DEN SONRA FATURALARA YANSIYACAK

Elektrik faturasının gizli zamlarla giderek daha kabarık bir hal alacağının da uyarısını yapan Başkan Alkaya, son kaynak tarifesindeki yüksek tüketim limitinin, konut faturalarını da etkileyecek şekilde düşürüldüğü anımsatarak, konuyla ilgili Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) kararını yargıya taşıdıklarını hatırlattı.

Düzenleme ile deprem sonrası kurulan geçici konutlar haricindeki tüm meskenlerde yıllık 100 milyon kilovat saat (kWh) olan tüketim sınırının 5 bine, kamu ve özel hizmetler (ticarethane) ile sanayi kuruluşları için yıllık 1 milyon kWh olan limitin 15 bine indirildiğini anımsatan Alkaya, bu nedenle Şubat 2025’den sonra faturalar daha da kabaracak” uyarısı yaptı.

“ARTAN NÜFUS KARŞISINDA ELEKTRİK ALTYAPISI YETMİYOR”

Artan elektrik fiyatına karşı halkın daha uygun fiyatlı doğalgazla erişebilmesinin önemine değinen Prof. Dr. Alkan Alkaya, özellikle Suriye ve Ukrayna savaşları ile depremler sonrası artan kent nüfusunun ihtiyaçlarının karşılanmasındaki zorlukların da önüne geçilebileceğini vurguladı. Mersin’in aldığı yoğun göçler sonrası elektrik altyapısının ihtiyacı karşılamakta yetersiz kaldığını ve bu nedenle zaman zaman kesintiler yaşandığını işaret eden Alkaya, “Mersinliler özellikle 2023 yazından itibaren elektrik kesintilerinden mağdur oldu. Yetkililer, bu dönemde elektrik tüketiminde yüzde 40’lık bir artış yaşandığını açıkladı. Altyapıyı bu kadar hızlı sürede geliştirmek mümkün olmadığı için kesintiler yaşandı. Çevresel etki ve tüketim artışlar dikkate alınmalı. Kentte elektrik yatırımlarının da hız kazanması gerekiyor.

Daha fazla elektrik tüketiminin önüne geçmesi ve sağlıklı tüketim için doğalgaz talebine cevap verilmeli” dedi.

HAVA KİRLİLİĞİ ARTIYOR

Mersin Çevre ve Doğa Derneği (MERÇED) Başkanı Sabahat Aslan ise kentte artan hava kirliliğine dikkat çekerek, temiz enerji kaynaklarının önemine vurgu yaptı.

“Aslında doğalgaz da masum bir yakıt türü değil. Ve oda maalesef çevreyi çok olumsuz etkiliyor” diyen Aslan, “Ancak şu bir gerçek ki ısınma temel ihtiyaç. Ve bu temel ihtiyacın karşılanması için ve elektriğe oranla daha ucuz tüketim adına Aksagaz’ın vatandaşlara yardımı olması sağlanmalı. Doğalgazın yarattığı tahribatlarda orta ama hava kirliliği çok ciddi verilere ulaşıyor. Vatandaşa ne yazık ki başka seçenek kalmıyor. Kömürden biraz belki daha partikülleri var ama çok oranla görünürde kirlilik yaratmıyor denilebilir” dedi.

“MERSİN’DE YETERİ KADAR HAVA KİRLİLİĞİ ÖLÇÜMÜ YAPILMIYOR”

Dünyada her yıl 4.2 milyon kişinin hava kirliliğine bağlı olarak yaşamını yitirdiğini belirten Aslan, bu anlamda Türkiye’nin de kirliliğin arttığı ülkeler arasında yer aldığına dikkat çekti. Türkiye’de Mersin’in hava kirliliğinde öne çıkan şehirlerden olduğunu belirten Aslan, “Mersin’den hava kirliliği dünya standartlarının çok üzerinde” dedi.

Ancak kentte yeteri kadar ölçüm yapılmamasının önemli sorun olduğunu dile getiren Başkan Aslan, “Şuan en kirli hava Akdeniz ilçesinde görünüyor ancak ikinci sırayı Yenişehir ve Mezitli alır. Çünkü Mersin’de yeterli ölçüm yapılmıyor. Gerçek durumu bilmiyoruz. Benim bildiğim kentte 3 tane ölçüm istasyonu var. Ve nüfusu 3 milyona dayanan bir kent için bu çok yetersiz bir sayı. Ayrıca çalışmayan ölçüm istasyonları var” diye konuştu.