Köylüden taş ocağı eylemi

Mersin’in Yenişehir İlçesi, Değirmençay Mahallesinde, ‘Orman alanı, ve doğal karakteri korunacak alan’ ve tescilli Bal Ormanı olarak işaretlenen bölgeye Asf Asfalt Şirketi tarafından yapılmak istenen taşocağı ve kırma eleme tesisi projesine köylüden itiraz geldi.

HEDİYE EROĞLU

 

ASF Asfalt San. ve Tic. Ltd. Şti’nin Mersin’in Yenişehir ilçesi Değirmençay (Erçel) Mahallesinde yapmak istediği taş ocağına karşı köylünün direnişi sürüyor. Proje için 18 Nisan 2025’de yapılacak İnceleme Değerlendirme Komisyonu Toplantısı öncesi bayramda eylem gerçekleştiren köylü, son olarak Mersin Çevre Şehircilik ve İklim Müdürlüğü önünde eylem yaptı. Mersin Çevre Platformu üyelerinin de destek verdiği eylemde, “Değirmençay’da taşocağı istemiyoruz. İtiraz ediyoruz” denildi.

 

PROJE YAPILMAK İSTENEN BÖLGE, “ORMAN ALANI, VE DOĞAL KARAKTERİ KORUNACAK ALAN”

Platform adına açıklamayı okuyan Mersin Çevre ve Doğa Derneği (MERÇED) Başkanı Sabahat Aslan, Yenişehir İlçesi, Değirmençay Mahallesinde Asf Asfalt San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılması planlanan taşocağı  ve kırma eleme tesisi projesinin, ÇED yönetmeliği  doğrultusunda 18 Nisan’da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığında İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu toplantısı yapılacağını anımsattı. “İnceleme ve Değerlendirme Komisyonuna iletilmek üzere projeye bugün itiraz ediyoruz” diyen Aslan, “Değirmençay’da planlanan taşocağı ve kırma eleme tesisi projesi doğal karakteri korunacak alan ilkelerine aykırıdır. Çünkü Proje Mersin 1/100.000 ölçekli İl Çevre Düzeni Planında proje alanı ‘Orman Alanı, ve Doğal Karakteri Korunacak Alan’ olarak işaretlendiği tespit edilmiştir. Doğal Karakteri Korunacak niteliğe sahip alanda taşocağı, kırma ve eleme tesisi kurulamaz.

 

BAL ORMANI OLARAK TESCİLLİ

Proje, ÇED alanında olan bal ormanlarına zarar verecektir. ÇED proje alanı ve yakın bölgesi, Tarım ve Orman Bakanlığı Mersin Bölge Müdürlüğü tarafından Manavşa-Değirmençay Bal Ormanı olarak tescil edilmiştir. Bu tescil sonucunda bölgede Sınırlı Sorumlu Mersin Yenişehir Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ile Mersin Orman Bölge Müdürlüğünün ortaklaşa yürüttüğü ‘Manavşa Arı Ürünleri’ projesi başlamıştır. Taşocaklarında kullanılacak patlatma malzemesinin gürültüsü ve kimyasal kirliliği bölgede yapılan arıcılık faaliyetlerine ve bal ormanlarına çok zarar verecektir.

 

“PROJE YERLEŞİM ALANLARINA VE YÖRÜK ÇADIRLARINA ÇOK ZARAR VERECEK”

Proje yerleşim alanlarına ve Yörük Çadırlarına çok zarar verecektir. Proje alanına en yakın yerleşim yerleri güneydoğusunda 1.750 m mesafede Çukurkeşlik Mahallesi, Kuzeydoğusunda 1.750 m Kayrakkeşlik Mahallesine bağlı Hacgediği Mevkii, güneyinde 1.850 m mesafede Değirmençay Mahallesi, kuzeyinde 2.350 m mesafede Kayrakkeşlik Mahallesi bulunmaktadır. Proje alanına en yakın konut Değirmençay Mahallesi sınırlarında, proje alanına 680 m mesafede bulunan konutlardır.Ayrıca proje alanı etrafından ÇED Alanına 225 m, 330 m, 485 m mesafelerde yörükler tarafından dönemsel olarak kullanılan Çadır yapıları bulunmaktadır. Taşocaklarında kullanılacak patlatma malzemesinin gürültüsü, kimyasal ve toz kirliliği, nakliyeden kaynaklı oluşacak kirlilik insan ve çevre sağlığını çok olumsuz etkileyecektir.

 

“PROJE SU KAYNAKLARINA ZARAR VERECEK”

Proje su kaynaklarına zarar verecektir. Projenin su kaynaklarına yakın oluşu nedeniyle Mersin İli 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı notlarının, 8.8. Maden Alanları (İşletme Tesisleri,Geçici Tesisler ve Ocaklar) başlıklı bölümünün 8.8.8- İçme Ve Kullanma Suyu Kaynaklarının Mutlak, Kısa Ve Orta Mesafeli Koruma Kuşaklarında Madencilik Faaliyetlerine İzin Verilmez hükmüne ve mevcut faaliyet için 5491 Sayılı Kanunla ile değişik 2872 Sayılı Çevre Kanunu ile bu kanuna istinaden çıkarılan yönetmeliklerin ilgili hükümlerine, Resmi Gazetede Yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’ ne (SKKY) ve İçme-Kullanma Suyu Havzalarının Korunmasına Dair Yönetmelik hükümlerine aykırıdır.

 

AYDA 8 DEFA PATLATMA YAPILACAK

Ayrıca projede yıllık üretilecek olan 3 milyon 240 bin ton/yıl malzemenin dağdan çıkarılması için ayda 8 adet ve yılda 96 adet patlatma yapılacak olup yıllık kullanılması planlanan 567 bin 840 kg anfo+ dinamit patlatma malzemesi kullanılmasından ve işletmenin üretimi ve nakliyesinden kaynaklı meydana gelecek olan gürültü, toz ve egzoz gazı emisyonlarından kaynaklı proje alanına yakın su kaynakları çok zarar görecektir. Patlatmadan kaynaklı yer altı su kaynaklarının yön değiştirdiği ve kaybolduğu bilimsel bir gerçekliktir. Proje, su kaynaklarının kaybolmasına ve kirlenmesine neden olacaktır. Projeye MESKİ’nin 210 metre mesafedeki su kaynağı Değirmençay, Uzunkaş, Turunçlu, Karahacılı, İnsu, Emirler, Kocahamzalı, Hamzabeyli, Çavak, Bozon, Çukurkeşlik, Işıktepe, Kocavilayet mahallelerine içme suyu sağlamaktadır. Ayrıca projenin alanı Hacgediği, Yellice ve Kayrakkeşlik içmesuyu sağlayan Kaynak (K)–5 nolu içme suyu kaynağına 2 bin 730 metre, Çukurkeşlik mahallesinin içmesuyu ihtiyacı karşılayan K-4 nolu içmesuyu kaynağına yaklaşık bin 520 metre mesafededir. Proje içme su kaynaklarına zarar vererek su kaynaklarının azalmasına ve kirlenmesine neden olacaktır.

Ayrıca bölgedeki sulama kanallarının ve yer altı su kaynaklarının zarar görmesi sonucunda tarım bölgesi olan Değirmençay ve diğer yakın mahallelerdeki tarım da çok olumsuz etkilenecektir. 

 

“NAKLİYE YOLU UYGUN DEĞİL”

Nakliye yolu uygun değildir. ÇED raporunda yazılan ve yılda 3 milyon 240 bin ton/yıl üretilecek  olan malzemenin çok dar mevcut yol güzergahı olan Kocavilayet, Emirler ve Değirmençay mahallelerinden kamyonlarla günde 300 sefer yaparak taşınacak olması trafik kaza riskini çok arttıracaktır.Ayrıca nakliye sırasında meydana gelecek  toz ve egzoz gazı kirliliği yol güzergahında yoğun bulunan evlerde yaşayan insanların sağlığının bozulmasına neden olacaktır.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliğine bağlı,İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu üyelerinin 18.04.2025 tarihinde yapacağı toplantıda saydığımız gerekçelerle insan ve çevre sağlığını bozacak su kaynaklarına ve tarıma zarar verecek olan Değirmençay Mahallesinde  Asf Asfalt San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılması planlanan kalker ocağı ve kırma eleme tesisi projesine yaptığımız itirazın kabul edilerek ÇED raporunun sonlandırılmasını ve projenin iptal edilmesini talep ediyoruz” diye konuştu.